Thực tế thì vitamin K ngoài vai trò là vitamin có tác dụng đông máu thì nó còn có vai trò nhiều hơn thế. Một chế độ ăn giàu vitamin K hay dùng các sản phẩm chăm sóc da có vitamin K là điều rất quan trọng để có một làn da khỏe đẹp. Ngoài ra nó còn có vai trò đối với thần kinh, tim mạch, xương… và thậm chí chống ung thư.
Vậy bạn đã hiểu đầy đủ về loại Vitamin này chưa? Trong bài viết này hãy cùng mình tìm hiểu một cách đầy đủ và toàn diện về Vitamin K
Vitamin K là gì?
Vitamin K là một vitamin tan trong chất béo. Nó là một trong những vitamin chính tham gia vào quá trình khoáng hóa xương và đông máu, thêm vào đó là duy trì chức năng não, chuyển hóa lành mạnh và bảo vệ chống lại ung thư.
Vitamin K nổi tiếng nhất với vai trò hình thành, phát triển xương và quá trình đông máu. Máu sẽ không thể đông mà không có vitamin K vì loại vitamin này kích hoạt protein hình thành cục máu đông trong máu
Nhiều nghiên cứu cho thấy vitamin K cũng là một trong những vitamin quan trọng nhất để phòng ngừa bệnh tim mạch. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người tăng lượng vitamin K trong khẩu phần ăn của họ có nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tử vong do đột quỵ thấp hơn.
Các loại vitamin K
Có 2 loại vitamin K chính
- Vitamin K1
- Vitamin K2
Vitamin K1 còn được gọi là phytonadione, trong khi vitamin K2 được gọi là menaquinone.
Vitamin K1 chủ yếu được tìm thấy trong rau xanh còn vitamin K2 được tìm thấy trong các sản phẩm sữa lên men và cũng được sản xuất bởi vi khuẩn trong ruột của chúng ta.Vitamin K1 được tìm thấy trong thực phẩm thực vật lành mạnh, chẳng hạn như rau lá xanh như rau bina hoặc cải xoăn, bông cải xanh và bắp cải.
Menaquinone (vitamin K2) có vẻ hiệu quả hơn vitamin K1 trong việc ngăn ngừa và đảo ngược quá trình vôi hóa động mạch dẫn đến các vấn đề liên quan đến tim. Cách tốt nhất để đáp ứng nhu cầu hàng ngày của cả hai loại vitamin K là ăn nhiều loại thực phẩm, bao gồm thực phẩm từ thực vật xanh, cũng như các sản phẩm sữa tươi, lên men.
Vitamin K có tác dụng gì?
1. Hỗ trợ sức khỏe tim mạch
Vitamin K đã được chứng minh là giúp ngăn ngừa vôi hóa các động mạch, một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra các cơn đau tim. Nó hoạt động bằng cách mang canxi ra khỏi các động mạch và không cho phép hình thành các mảng bám cứng nguy hiểm trên thành động mạch.
Vitamin K2 có thể giúp tối ưu hóa việc sử dụng canxi, ngăn ngừa bất kỳ tác động tiêu cực nào đến sức khỏe liên quan đến việc tăng lượng canxi, vốn là vấn đề phổ biến ở các quốc gia công nghiệp.
Một số nghiên cứu cho thấy rằng vitamin K là một chất dinh dưỡng quan trọng để giảm viêm và bảo vệ các tế bào mạch máu, bao gồm cả tĩnh mạch và động mạch. Tiêu thụ lượng vitamin K thích hợp là điều quan trọng để duy trì huyết áp khỏe mạnh và giảm nguy cơ bị ngừng tim.
2. Cải thiện mật độ xương
Vitamin K làm tăng lượng protein cần thiết để duy trì canxi xương, giảm nguy cơ loãng xương. Một số nghiên cứu về vitamin K thậm chí còn phát hiện ra rằng lượng vitamin K cao có thể ngăn chặn sự mất xương ở những người bị loãng xương.
Cơ thể bạn cần vitamin K để sử dụng canxi trong quá trình tạo xương. Osteocalcin giúp lấy canxi từ tuần hoàn máu và liên kết nó với cấu trúc sẵn có của xương, làm cho bộ xương mạnh hơn và ít bị gãy xương hơn. Tuy nhiên, osteocalcin cần vitamin K2 để được kích hoạt hoàn toàn và kết hợp đúng với canxi. Đủ lượng vitamin K có nghĩa là đủ lượng osteocalcin được carboxyl hóa có trong mô xương để gắn kết với canxi và đưa nó vào cấu trúc hydroxyapatite. Vì vậy vitamin K là một phần thiết yếu của sự chuyển hóa, hình thành và phát triển xương.
Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy vitamin K có thể cải thiện sức khỏe của xương và giảm nguy cơ gãy xương, đặc biệt là ở phụ nữ sau mãn kinh – đối tượng có nguy cơ cao bị loãng xương. Theo nghiên cứu gần đây, nam giới và nữ giới có lượng vitamin K2 cao nhất (được tìm thấy trong các sản phẩm sữa và được sản xuất tự nhiên trong ruột của bạn) có khả năng bị gãy xương hông ít hơn 65% so với những người có lượng vitamin K2 thấp nhất.
Ngoài ra còn có bằng chứng mạnh mẽ chứng minh rằng bộ đôi vitamin K và vitamin D có vai trò trong quá trình trao đổi chất của xương, làm việc cùng nhau để cải thiện mật độ xương. Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy vitamin K ảnh hưởng tích cực đến sự cân bằng canxi trong cơ thể và canxi là một khoáng chất quan trọng trong quá trình chuyển hóa xương. Các nghiên cứu ở những vận động viên nam và nữ cũng đã phát hiện ra rằng vitamin K giúp tăng sức khỏe của xương. Đối với những người đã bị thương, tiêu thụ đủ lượng thực phẩm bổ sung vitamin K có thể giúp ngăn ngừa mắt cá chân bị bong gân và giúp chữa lành xương bị gãy.
3. Giúp giảm triệu chứng của hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS)
Vitamin K có thể giúp giảm đau bụng kinh bằng cách điều chỉnh chức năng của kích thích tố (hormone). Bởi vì vitamin K là một vitamin đông máu, nó cũng có thể giúp giảm chảy máu quá nhiều trong chu kỳ kinh nguyệt và giảm đau trong hội chứng PMS.
Chảy máu quá nhiều dẫn đến đau bụng và đau nhiều hơn trong chu kỳ kinh nguyệt của bạn. Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng vì vitamin K có thể giúp giảm các triệu chứng của PMS, điều ngược lại cũng đúng: Thiếu vitamin K sẽ chỉ làm cho các triệu chứng này trở nên tồi tệ hơn.
4. Chống ung thư
Vitamin K đã được chứng minh là một “chiến binh” chống ung thư tự nhiên và hiệu quả trong việc giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt, đại tràng, dạ dày, mũi, vòm họng và khoang miệng. Một nghiên cứu thậm chí còn phát hiện ra rằng liều cao vitamin K giúp bệnh nhân ung thư gan ổn định và thậm chí cải thiện chức năng gan của họ.
Một nghiên cứu về dinh dưỡng và ung thư của Châu Âu cũng phát hiện ra việc tăng cường vitamin K2 có thể giúp giảm nguy cơ ung thư tiền liệt tuyến 35%.
Vitamin K2 có thể giúp đàn áp được quá trình xâm lấn của ung thư gan nguyên phát – một trong những ung thư gan ác tính gây tử vong cao. Vitamin K2 có nhiều tác động lên khối u, nó thay đổi các yếu tố tăng trưởng và các thụ thể nhận biết các phân tử khiến cho khối u không phát triển và tăng trưởng. Vitamin K2 cũng đóng băng các chu kỳ tế bào, ngăn chặn sự phân bào. Đồng thời chất này cũng đánh vào cơ chế của chết tế bào theo lập trình.
Ung thư phổi nổi tiếng là khó điều trị. Thế nhưng người ta đã nhận ra rằng nhờ việc tác động vào chết tế bào theo chương trình mà vitamin K2 có thể giúp ngăn ngừa sự phát triển của tế bào ung thư.
Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tăng lượng vitamin K trong khẩu phần ăn có liên quan đến việc giảm nguy cơ tử vong do tim mạch và ung thư.
5. Có vai trò trong quá trình đông máu
Vitamin K có vai trò trong quá trình đông máu, ngăn cơ thể bạn chảy máu hoặc bị bầm tím. Quá trình đông máu rất phức tạp vì nó đòi hỏi ít nhất 12 protein để hoạt động trước khi quá trình này có thể được hoàn thành. Bốn trong số các yếu tố đông máu protein này đòi hỏi vitamin K cho hoạt động của chúng. Do đó, vitamin K là rất cần thiết! Bởi vì vitamin K giúp tạo điều kiện thuận lợi cho việc đông máu, nó đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp chữa lành các vết bầm tím nhanh chóng và các vết thương như vết cắt.
Hiện nay mọi trẻ sơ sinh đều được tiêm bắp vitamin K ngay sau sinh. Tiêm vitamin K cho trẻ mới sinh là một biện pháp dự phòng chủ động, tránh hiện tượng xuất huyết não – màng não hay gặp ở trẻ lúc khoảng một tháng tuổi.
6. Cải thiện chức năng não bộ
Một nghiên cứu cho thấy rằng các protein phụ thuộc vitamin K đặc biệt quan trọng đối với não. Vitamin K tham gia vào hệ thần kinh thông qua sự tham gia của nó trong quá trình trao đổi chất sphingolipid, là một lớp phân tử tự nhiên có mặt rộng rãi trong màng tế bào não.
Sphingolipid là các phân tử sinh học mạnh tham gia vào một loạt các hoạt động tế bào, chúng được biết đến với vai trò cấu trúc, xây dựng và hỗ trợ chức năng não.
7. Lợi ích đối với làn da
Áp lực của cuộc sống hiện đại khiến số lượng phụ nữ bị quầng thâm ở mắt ngày càng tăng. Lý do chính gây ra tình trạng này là thiếu ngủ, dị ứng, di truyền và thiếu lưu lượng máu đến khu vực này. Thường xuyên sử dụng sản phẩm chăm sóc da có chứa vitamin K sẽ làm mờ dần quầng thâm quanh mắt và giúp bạn nhanh chóng tạm biệt đôi mắt gấu trúc.
Nếp nhăn xuất hiện ở trán hay ở mắt, làn da chảy xệ là dấu hiệu cho thấy làn da của bạn đang mất dần tính đàn hồi. Khuôn mặt là một trong những khu vực đầu tiên bị ảnh hưởng của sự lão hóa. “Ma trận” protein giúp duy trì độ đàn hồi cho làn da, nhưng theo tuổi tác, “ma trận” protein này mất dần và độ đàn hồi của làn da cũng ngày càng kém đi. Vitamin K giúp duy trì “ma trận” protein và có khả năng bảo vệ làn da khỏi những dầu hiệu của sự lão hóa.
8. Giúp duy trì sức khỏe răng miệng
Một chế độ ăn ít vitamin tan trong chất béo bao gồm vitamin A, C, D và vitamin K có liên quan đến việc có nhiều vết sâu răng và triệu chứng liên quan đến bệnh nướu răng. Để “đánh bại” sâu răng và bệnh nướu răng đòi hỏi bạn phải tăng sử dụng lượng vitamin tan trong chất béo có vai trò trong quá trình khoáng hóa xương và răng.
Một chế độ ăn uống lành mạnh giàu vitamin và khoáng chất giúp tiêu diệt vi khuẩn có hại sống trong miệng. Vitamin K làm việc với các khoáng chất và vitamin khác để tiêu diệt vi khuẩn phá hủy men răng dẫn đến sâu răng và chúng cũng cung cấp cho răng những loại khoáng chất thích hợp cần để duy trì hàm răng chắc khỏe.
