Cuộc sống hiện đại, tiện lợi và dư giả khiến nhiều cha mẹ chiều con quá mức trong chế độ ăn uống dẫn đến nguy cơ béo phì ở trẻ. Mặc dù vậy không phải ai cũng biết đến tác hại của béo phì đối với trẻ em. Cha mẹ cần tìm hiểu để sớm các biện pháp dự phòng ngăn chặn tình trạng béo phì ở trẻ
Tác hại của bệnh béo phì đối với trẻ
Bệnh lý xương khớp
Mỡ đọng dưới các khớp khiến gân khó cử động gây cứng khớp, trẻ đi chậm, không thích chạy nhảy, vui đùa. Do rối loạn chuyển hóa, thiếu canxi đi vào xương nên một số trẻ có dấu hiệu đau nhức xương, loãng xương sớm
Rối loạn hệ nội tiết
Bé gái vị thành niên bị béo phì có nguy cơ mắc hội chứng buồng trứng đa nang. Hội chứng buồng trứng đa nang gồm các bất thường về kinh nguyệt, mụn trứng cá, rậm lông, gai đen da và viêm da tiết bã, nguy cơ giảm khả năng sinh sản ở phụ nữ trưởng thành.
Dậy thì sớm: Thừa cân béo phì ở trẻ em có liên quan đến dậy thì sớm ở trẻ nữ.
Nguy cơ bệnh tim mạch cao
Theo nhiều nghiên cứu cho thấy, trẻ bị béo phì có nguy cơ bị xơ vữa động mạch gấp 7,3 lần, bệnh động mạch vành tăng gấp 1,8 lần, tử vong do bệnh viêm mạch vành, nhồi máu cơ tim tăng gấp 2,3 lần so với trẻ có mức cân nặng bình thường.
Bệnh về cơ quan tiêu hóa, nội tiết
Dễ bị sỏi túi mật, sỏi trong gan, gan nhiễm mỡ sớm do tiêu thụ lượng lớn đường fructose và chất tạo ngọt High fructose corn syrup (HFCS) có trong nước có ga và các loại thực phẩm đóng hộp. Đường fructose và chất tạo ngọt HFCS đến gan sẽ chuyển hóa một phần thành acid béo gây tình trạng gan nhiễm mỡ.
Ảnh hưởng đến tâm lý
Trẻ dễ bị tự ti do bạn bè trêu ghẹo, chế giễu, dẫn đến chán chường, không muốn đi học. Ngại giao tiếp, các em trở nên thụ động, thiếu linh hoạt và cô đơn vì không có bạn. Nếu tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến chứng trầm cảm
Một số biện pháp điều trị
Kiểm soát thời gian xem TV của trẻ
Kiểm soát thời gian tương tác với các thiết bị điện tử, bao gồm xem TV, điện thoại, máy tính bảng, chơi trò chơi điện tử hoặc sử dụng máy tính hoặc thiết bị điện tử khác. Các chuyên gia khuyên rằng trẻ nhỏ (từ 2 đến 5 tuổi) không quá 1 giờ mỗi ngày trên màn hình. Trẻ lớn hơn cũng nên giới hạn thời gian màn hình không quá 2 giờ mỗi ngày.
Chế độ dinh dưỡng phù hợp cho thai phụ
Dinh dưỡng hợp lý cho người mẹ trong thời gian có thai: Cần phải phòng ngừa rất sớm từ khi trẻ còn nằm trong bụng mẹ. Mức tăng cân hợp lý trong thời gian mang thai của bà mẹ là 10-12 kg. Cân nặng sơ sinh nên tốt nhất từ 2800g – 3000g.
Tập thói quen cho trẻ ngủ sớm, ngủ đủ giấc
Cha mẹ nên tập cho trẻ ngủ trước 21 giờ đối với trẻ dưới 6 tuổi, các lứa tuổi khác ngủ trước 10 giờ. Số giờ ngủ trung bình mỗi ngày tùy từng lứa tuổi: Số giờ ngủ trung bình của trẻ sơ sinh, dưới 1 tuổi và từ 1-2 tuổi tương ứng là 14-17 giờ; 12-15 giờ và 11-14 giờ. Trẻ từ 3-5 tuổi là 10-13 giờ. Trẻ từ 6 tuổi ngủ đủ 8 giờ 1 ngày, nên ngủ nhiều vào ban đêm hạn chế ngủ ngày đối với trẻ lớn.
Chế độ dinh dưỡng phù hợp
Trẻ lớn và vị thành niên nên ăn uống hợp lý, đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng để trẻ phát triển bình thường. Khuyến khích trẻ ăn nhiều rau xanh, hoa quả, hạn chế sử dụng thực phẩm giàu năng lượng, nghèo vi chất dinh dưỡng. Nên hạn chế cho trẻ ăn các loại bánh kẹo, đường, mật, sữa đặc có đường, sữa béo, nhưng có thể uống sữa gầy (sữa bột tách bơ), hoa quả chứa nhiều đường như mít, chuối chín…
Khi chế biến thức ăn cho con, các bậc phụ huynh cần hạn chế các món quay, xào, rán, mà nên làm các món hấp, luộc… Cũng cần cho trẻ chế độ ăn uống điều độ, không ăn quá no, không được bỏ bữa, không để trẻ quá đói, nên ăn nhiều vào buổi sáng, không nên ăn vào buổi tối trước khi đi ngủ và không ăn đồ ăn vặt.
Tăng cường vận động
Tập cho trẻ làm một số công việc ở lớp phụ cô và ở nhà phụ gia đình: dọn dẹp đồ chơi, tưới cây, dọn bàn ghế, bưng đồ, lấy đồ, lau quét nhà… Cho trẻ đi bộ ở bất cứ nơi nào, lúc nào có thể…lên xuống cầu thang, nơi an toàn gần đến nhà, đến lớp thả cho bé đi bộ, trong công viên ngày nghỉ…
Tâm lý liệu pháp
Phải cho trẻ biết những hậu quả của béo phì cũng như khó hoà nhập với các bạn ở trường hoặc bị bạn trêu đùa. Trong 1 số trường hợp béo phì mức độ nặng cần chuyển trẻ đến các nhà tâm lý liệu pháp.
